W przypadkach, gdy po wydaniu i uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku ujawnią się nowe fakty, które nie były rozpatrywane podczas procesu. Istnieje możliwość zakwestionowania tego postanowienia. Typowe przykłady to odnalezienie testamentu przez krewnych spadkodawcy, ujawnienie faktu wcześniejszego odrzucenia spadku przez jedną z osób uprawnionych lub sytuacja, gdy członek rodziny pragnie unieważnić skutki prawne niezłożenia deklaracji o odrzuceniu spadku. Jak w takich sytuacjach wzruszyć prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku?
Procedura uchylenia lub zmiany postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku
Zgodnie z art. 679 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c), wyłącznie w ramach postępowania skierowanego na uchylenie bądź modyfikację postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku można przedstawić dowody na to, iż osoba, która została uznana za spadkobiercę, tak naprawdę nim nie jest lub jej udział w spadku różni się od tego, który został oficjalnie ustalony. Uczestnik pierwotnego postępowania, który pragnie zmienić postanowienie dotyczące nabycia spadku, ma taką możliwość jedynie jeśli opiera swój wniosek na nowo odkrytych okolicznościach, o których nie miał możliwości wspomnieć wcześniej. Wniosek taki musi zostać złożony w ciągu roku od momentu, kiedy strona miała możliwość zgłoszenia tych faktów.
Ograniczenia w zakresie wznowienia postępowania w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku
W ramach nieprocesowego charakteru postępowania dotyczącego stwierdzenia nabycia spadku, istnieje opcja wznowienia procesu, jednakże praktyka Sądu Najwyższego wykazuje niejednolite podejścia co do tej możliwości. Niejednoznaczność wynika z interpretacji art. 524 § 1 k.p.c., który dopuszcza wznowienie postępowania nieprocesowego tylko w sytuacji, gdy nie istnieje inny specjalny przepis regulujący zmianę lub uchylenie postanowienia merytorycznego. Tymczasem, w kontekście spraw o stwierdzenie nabycia spadku, stosujemy art. 679 k.p.c., który precyzuje procedurę uchylenia bądź zmiany postanowienia o nabyciu spadku.
W dominującym rozumieniu, art. 679 k.p.c. jest postrzegany jako regulacja szczególna w relacji do art. 524 k.p.c., co znajduje potwierdzenie w literaturze przedmiotu oraz w orzecznictwie zarówno sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego.
Dlatego, podważenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku jest dopuszczalne jedynie przez procedurę opisaną w art. 679 k.p.c. Ustawodawca, określając tę ścieżkę, wyłączył możliwość wznowienia postępowania w tej materii.
Początek formularza
