W przypadku śmierci bliskiej osoby, często kwestie dziedziczenia spadają na drugi plan. Jednak szybko nadchodzi taka chwila, gdy sprawy spadkowe stają się istotne. Postępowanie spadkowe może powodować różne konsekwencje dla najbliższych zmarłego. Gdy spadkodawca pomija członków rodziny w testamencie do objęcia po nim majątku, przysługuje im pewne prawo – zachowek.
Prawo do zachowku uzyskują również osoby, powołane do spadku w drodze dziedziczenia ustawowego, nawet jeśli zostały przez spadkobiercę powołane w testamencie do dziedziczenia, ale ich udział w spadku nie pokrywa wysokości należnego im zachowku.
Prawo do otrzymania zachowku dotyczy osób, które byłyby powołane do spadku w drodze dziedziczenia ustawowego. Sprawdź komu należy się zachowek
Jak dostać zachowek?
Roszczenie o zachowek może być dochodzone przed sądem w drodze powództwa o zapłatę zachowku. Jednak zapłata zachowku może nastąpić również dobrowolnie na podstawie zawartej ugody.
Dobrowolna wypłata zachowku
Ugoda zawarta między uprawnionym do zachowku a osobą zobowiązaną do jego zapłaty jest dobrym rozwiązaniem, gdy roszczenie jest bezsporne i nieprzedawnione.
Jakie są korzyści z ugody o zachowek?
Po pierwsze, zawarcie ugody pozwala na ominięcie opłat sądowych. Po drugie, w ramach ugody o zachowek można dopasować wysokość kwoty do rzeczywistej sytuacji majątkowej zobowiązanego do zapłaty świadczenia pieniężnego – zachowku. Korzyścią dla uprawnionego do zachowku będzie możliwość rzeczywistego otrzymania kwoty pieniężnej w krótkim czasie. Po trzecie, kwota zachowku może zostać rozłożona na odpowiednie raty lub odłożona w czasie np. do czasu sprzedaży odziedziczonego majątku – mieszkania, auta.
Zawarcie ugody o zachowek pozwala uniknąć dodatkowych kosztów, utrzymanie pozytywnych relacji między uprawnionym a zobowiązanym. Jest korzystne dla obydwu stron.
Sądowe dochodzenie zachowku
W przypadku braku woli zawarcia ugody zachowku – spór co do wysokości lub niezgodności żądania zachowku z zasadami współżycia społecznego, jedynym sposobem otrzymania zachowku jest droga sądowa.
Uprawniony do zachowku powinien wezwać do zapłaty zachowku zobowiązanego, a w przypadku, gdy ten odmawia – uprawniony powinien złożyć powództwo o zapłatę zachowku. W tym celu uprawniony do zachowku powinien skorzystać z pomocy prawnej.
W sprawie o zapłatę zachowku obowiązuje opłata sądowa. Jeżeli wartość roszczenia nie przekroczy kwoty 20.000 zł, to występuje kilka stopni wysokości opłat, od 30 zł do 1000 zł.
Pozew o zapłatę zachowku, kwoty ponad 20.000 zł będzie zawsze wiązał się z koniecznością uiszczenia kwoty w wysokości 5% żądania. Do kosztów postępowania sądowego mogą dojść inne koszty związane z postępowaniem – wycena majątku spadkowego, opinie biegłych, zwrot kosztów zastępstwa procesowego – adwokata lub radcy prawnego przeciwnej strony.
Orzeczenie sądowe zasądzające kwotę świadczenia z tytułu zachowku może być początkiem dochodzenia zachowku w postępowaniu egzekucyjnym.
Postępowanie sądowe może znacznie wydłużyć rzeczywiste otrzymanie zachowku, jest również kosztowne. Jednak pozwala w pełni na ustalenie majątku spadkowego, od którego należy się zachowek, jego wielkość i przypadającą część z tytułu zachowku – kwotę pieniężną. Będziesz miał pewność, że Twoja sprawa została w pewny sposób rozstrzygnięta.
Jak otrzymać zachowek?
Istnieją dwa sposoby – ugoda lub postępowanie sądowe. Ugoda o zachowek w postaci umowy, pozwoli na szybsze otrzymanie kwoty pieniężnej, podtrzymanie pozytywnych relacji uprawnionego i zobowiązanego oraz uniknięcia kosztów sądowych. Droga sądowa ma swoje zastosowanie w przypadku sporu stron, co do roszczenia o zachowek. Pozwala w pełni na ustalenie majątku spadkowego i obliczenia maksymalnej kwoty zachowku. Jednak może być długotrwałym proces do rzeczywistego otrzymania kwoty pieniężnej.
