Dział spadku
Wraz ze śmiercią spadkodawcy, czyli otwarciem spadku spadkobiercy nie nabywają prawa własności do całości lub poszczególnych części przedmiotów wchodzących w skład spadku. Również sądowe stwierdzenie nabycia spadku, czy wydany przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia nie wywołują takiego skutku. Dzieje się tak ze względu na to, że w momencie otwarcia spadku powstaje między spadkobiercami wspólność majątku spadkowego i możliwości rozporządzania jego składnikami jest mocno ograniczona.
Dopiero wraz z dokonaniem działu spadku dochodzi do zniesienia wspólności, a tym samym spadkobiercy nabywają na własność poszczególne przedmioty majątkowe i mogą nimi swobodnie dysponować.
Działu spadku można dokonać w sposób umowny, a w przypadku braku zgody między spadkobiercami w drodze postępowania przed sądem. Umowa o dział spadku może być zawarta w dowolnej formie, a więc także ustnej, jednakże ze względów ostrożności warto się zdecydować na formę pisemną. Trzeba jedynie pamiętać, że w przypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość konieczne będzie zachowanie formy aktu notarialnego, natomiast jeżeli dział spadku obejmuje przedsiębiorstwo umowa powinna zostać zawarta z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Trzeba podkreślić, że żaden przepis prawa nie nakazuje spadkobiercom dokonania działu spadku. Nie ma również przewidzianego żadnego terminu, w trakcie którego możliwe jest dokonanie działu. Dokonanie działu spadku staje się natomiast konieczne, jeżeli spadkobiercy chcą zlikwidować istniejącą wspólność majątku spadkowego i stać się wyłącznymi właścicielami poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład spadku.
Zniesienie współwłasności
Zniesienie współwłasności może się wydawać instytucją bardzo zbliżoną do działu spadku. W końcu w obu przypadkach dochodzi do zniesienia współwłasności. Konieczne jest jednak ich wyraźne rozgraniczenie.
Mówiąc ogólnie, dział spadku oznacza zniesienie wspólności obejmującej całą masę spadkową, natomiast zniesienie współwłasności polega na rozporządzeniu udziałami w poszczególnych przedmiotach wchodzących w skład masy spadkowej.
Dodatkowo podkreślenia wymaga, że spadkobiercom nie przysługuje prawo wyboru, w oparciu o którą z omawianych instytucji przeprowadzą zniesienie współwłasności. Jest to uzasadnione faktem, że dokonywanie działu spadku oraz znoszenie współwłasności znajdują zastosowanie w różnych okolicznościach. Z działem spadku będziemy mieć do czynienia w sytuacji, kiedy spadek jest dzielony wyłącznie pomiędzy spadkobierców, natomiast zniesienie współwłasności będzie następowało w sytuacji kiedy taka wspólność powstała z innego tytułu niż dziedziczenie, np. kiedy w skład spadku wchodzi nieruchomość, której własność spadkodawca dzielił z inną osobą.
Dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności
O ile w sytuacji, kiedy w dziedziczeniu biorą udział wyłącznie spadkobiercy do zniesienia wspólności majątkowej wystarczy dział spadku, to możliwa jest również przywołana w poprzedniej części artykułu sytuacja, kiedy spadkodawca pozostawił po sobie nieruchomość, której jest współwłaścicielem (a zatem spadkobiercy dziedziczą jedynie udziały we współwłasności). W takiej sytuacji, aby spadkobiercy mogli swobodnie dysponować nieruchomością konieczne będzie dodatkowo zniesienie współwłasności. Ustawodawca przewidując taką sytuację i kierując się względami praktyczności umożliwił dokonanie działu spadku oraz zniesienia współwłasności w jednym postępowaniu. W celu przeprowadzenia tych czynności konieczne będzie złożenie do sądu wniosku o dział spadku i zniesienie współwłasności.
Jeżeli potrzebujesz pomocy przy dokonaniu umownego lub sądowego działu spadku albo chcesz przeprowadzić postępowanie obejmujące działu spadku wraz ze zniesieniem współwłasności zachęcamy do kontaktu z Naszą Kancelarią. Nasz zespół tworzą doświadczeni adwokaci i radcowie prawni, którzy pomogą Ci na każdym etapie postępowania związanego ze spadkobraniem od złożenia oświadczenia o nabyciu lub odrzuceniu spadku, aż po dział spadku i uzyskanie prawa własności do poszczególnych składników majątkowych.
